وتاری وەرگێڕان
-
رامانێکی کورت دەرباری زبڵ
لە رێگاکەمدا بۆ ئەوەی سواری ترام (Tram) ببم، لای پارچە زەوییەکەوە رەت ئەبم کە خاوەنی نییە. ئەم زەوییە پێشتر باخ بووە، خانووی ناو باخەکە وێران بووەو رووخاوە. رێگایەکی خۆشکراو لە ناو دارەکان و لای بنچکەکانەوە دروستکراوەو لەوێوە رەت ئەبێت. بۆ ساڵانێکی زۆر ئەمە باشترین بەشی پیاسەکردن و بە پێ رۆشتنی من بوو. دواتر رۆژێک، کەسێک پەرداخێکی پلاستیکی خستە ئەوێ. دواتر…
زیاتر -
ئێدوارد بێرنشتاین و سۆسیال دیمۆكراسی
ئێدوارد بێرنشتاین، 18ی دێسامبری 1932 لە تەمەنی 82 ساڵیدا كۆچی دوایی كرد.ئەو لە سەر ئەو باوەڕە بوو كە دەبێ گۆڕان لە بنەماكانی ماركسیزمدا بكرێ بۆیە تا كاتی مەرگی كۆمۆنیستەكان بە كەسێكیان دەزانی كە لە بۆچوونی ماركسیستی لای داوە. بێرنشتاین ،رۆژنامەنووسێكی ئاڵمانی بوو كە سەرەتا لایەنگری بە تەواو مانای ماركسیسم (سۆسیالیزمی زانستی )بوو و سۆسیالیزمی زانستی بە تەنها رێگای رزگاری مرۆڤەكان…
زیاتر -
وتووێژ لەگەڵ رۆژنامەنووسەکان
لە دوای شۆڕشی پەمەیی، چەند جار بەشداریم کردووە لە وتووێژ لەگەڵ هەواڵنێرانی وڵاتانی جیاواز و رۆژنامە جیاوازەکان. بەزۆری بەم شێوەیە داواکارییەکەیان باس دەکەن: زەنگی تەلەفۆنەکە لێ دەدات و کەسێک زۆر بە ئەدەبەوە دەڵێت ئەو کەسەی لەو بەری هێڵی تەلەفۆنەکەوەیە و قسە دەکات رۆژی پێشتر بە فڕۆکە هاتۆتە ئەم شارە یان وڵاتەوەو رۆژی دواتریش ئەبێ بڕوات، سپاست دەکات ئەگەر کاتێکی بۆ…
زیاتر -
هیوا
چەند ساڵ لەوە پێش رۆمانی “ئاژەڵە مەسخ بووەکان”ی ڤێرکۆر، زۆری سەرنجڕكێشام، رۆمانێک کە نووسەر لەوێدا هەوڵ دەدات تایبەتمەندییەکی جیاکردنەوەی مرۆڤ لەگەڵ ئاژەڵ بسەلمێنیت. تایبەتمەندییەک کە ئەو باسی دەکات و دەڵێت ئەویش توانایی خولقانی ئایین، رێ ورەسمە ئایینەکان و دروستکردنی دۆعا و بەرموورە و سێحر و جادووە- تواناییەکانی بوونەوەرێکی گیاندار بۆ بڕواهێنان بە هێزێک کە بۆ هەڵهاتن لە ترس لە چارەنووسی…
زیاتر -
دەور وپێگەی ژنان لە شۆڕشی دیمۆکراتیک و جەماوەریدا
دەور وپێگەی ژنان لە شۆڕشی دیمۆکراتیک و جەماوەریدا دووی ئۆکتۆبەری ١٩٨٣ ” ئەوەی لە خوارەوە دەیخوێننەوە، کورتکراوەی ” وتاردانێکی سیاسییە، کە سانکارا[1] لە ” ئەنجومەنی نەتەوەیی شۆڕش” دا پێشکەشی کرد. قورسایی نەریتێک کە بە درێژایی چەندین سەدە بە سەر کۆمەڵگای ئێمەدا زاڵبووە، پێگەی و جێگەی ژنانی تا ئاستی ئاژەڵێکی بارهەڵگر دابەزاندووە. ژنان لە…
زیاتر -
چاکەی چاوەڕوان نەکراوی سەرکوت
چاکەی چاوەڕوان نەکراوی سەرکوت لە بیست ساڵی رابردوودا، واتە لە ماوەی ئەو ساڵانەدا کە بۆم نەبوو هیچ بەرهەمێک بڵاو بکەمەوە، کەسانێک لێیان ئەپرسیم چۆن نووسەرێک ئەتوانێ لە وەها دۆخێکدا بژی؟ هەم لە ناوخۆی وڵاتەکەم و هەم لە دەرەوەی وڵات و لە لایەن هاوکارەکانم و ئەو رۆژنامە نووسانەوە کە لە بەشی ئازادی دونیاوە دەهاتن بۆ پراگ، ئەم پرسیارەم ئاراستە دەکرا.…
زیاتر -
خوێ- بەنرختر لە زێڕ
وەک پەتایەک کە لە بەهاردا سەرهەڵدەدا و یەخەی هەموان دەگرێ و هەموان توشی ئەبەن، خەڵک هێرشیان برد بۆ سەر دووکان و مارکێتەکان و هەر بەهاراتێک بەردەستیان دەکەوت، تەنانەت خوێش، دەیانکڕی، راست هەر ئەو کارەی کە پێشتر کردبوویان بۆ کڕینی کاکائۆ. تا ئێستە چەندین جار لەم نەخۆشییە گشتگیرانە لەناومانا بڵاو بوونەتەوەو بەربینگیان گرتووین. هەرکات دەنگۆی ئەوە بڵاو ئەبێتەوە کە ریفۆرمێک…
زیاتر -
ژیان و بەرهەمەکانی لیلیان هێلمەن
هێلمەن ساڵی 1946 جارێکیتر چووەوە بۆ لای شانۆنامەی رێوی بچووک و لە شانۆنامەی بەشێکیتر لە دارستان، درێژەکەی نووسی. باخی پاییزی(1951) شانۆنامەیەکی چیخۆفی هێلمەنە، هەرچەند وەک شانۆنامەکانیتری بەهێز نییە بەڵام کاریگەری دادەنێت. هێلمەن لە پرۆسەی کارکردنی خۆیدا چەند شانۆنامەیەکی بەراوردی و وەرگیراوی تێدایە لەوانە شانۆنامەی مۆزیکاڵی پاڵێوراو(1956). هەروەها شانۆنامەکانی مۆنتسرات(1949) و خوێڕیەتی (1956). هەروەها بە کتێبی نامەکانی ئانتوان چیخۆفدا چووەوەو ئێدێتی…
زیاتر -
ئاخۆ سیستەمی شارستانیەت سیستەمی جەنگە
میشێل فۆكۆ لەم وانەیەدا كە لە جێنیڤەری بۆ مارچی 1976 واتە لە نێوان بڵاوبوونەوەی كتێبی دیسپلین و سزا و كتێبی “ویست بۆ زانین”لە كلژدۆفرانس وتوویەتەوە، دەپەرژێتە سەر پرس گونجاوبوونی مۆدێلی جەنگ لە شیكاریكردن و لێكدانەوەی پەیوەندییەكانی دەسەڵات. بەم شێوەیە دەست دەكاتەوە بە رەخنەی مێژوویی لە نەریتی مافی سروشتی، واتە نموونە یاسایی حاكمییەت لە سەر بنەمای گرێبەستی عەقڵانی، كە وایە ئەوەی…
زیاتر -
شێوەی حكومەت تا كوێ گرێ داوەتەوە بە ویست‌و هەڵبژاردنی ئێمەوە؟
لە هەمو بیركردنەوەكانی تایبەت بە شێوەی حكومەت، كەم تا زۆر شوێن پێی دو تیۆری ناكۆك دەربارەی دامەزراوە سیاسیەكان یان بە واتایەكی تر، شوێن پێی دو هەڵهێنجانی دژ بە یەك لەم بابەتە كە دامەزراوە سیاسیەكان لە بنەمادا چین، دەبیندرێ. هەندێ كەس لە سەر ئەو باوەڕەن حكومەت جۆرێ هونەری كردەییەو پرسێكی تایبەت بەرهەم ناهێنێ جگە لە ئامانج…
زیاتر
